دعاوی خانواده

1- دعاوی خانواده چیست

   دنیای مدرن، عصر هیجان « همسرگزینی نادرست » ، « نقص دانش و مهارت همسران » ، « عملکرد نامطلوب همسران » و « شرایط نامطلوب اقتصادی که خود موجب؛ تعدد مشاغل مردان، مشاغل رسمی زنان در جامعه و فشار بیش از حد ناشی از فعالیت آنان در خانه شده است، استحکام بنیان خانواده را تضعیف و تخریب کرده است. امروزه مسئولیت خانواده ‌ها در تربیت و پرورش فرزندانی که ثبات شخصیت و هویت اجتماعی داشته باشند، دشوارتر از گذشته شده و فرزندان نیز در مقابل بحران ‌های کنونی بسیار ضعیف و شکننده عمل می کنند، فرزند سالاری نیز در بسیاری از خانواده ‌ها، اقتدار و نظارت والدین را بر هم زده است و خانواده؛ با آسیب ‌های درون خانوادگی، درگیری‌ های والدین و ... مواجه می ‌شود که اغلب این موارد ریشه در ناآگاهی افراد در هر مرحله از زندگی، خصوصاً در تصمیم گیری ‌های مهم زندگی از جمله « همسر گزینی » یا «  ازدواج  » دارد.    

   • حقوق خانواده

با توجه به این که؛ خانواده هسته مرکزی و رکن اساسی اجتماع است، حقوق خانواده؛ امروزه یکی از مهم ­ترین شاخه ­های « حقوق مدنی » به شمار می­ آید، بر این اساس، « قانون حمایت خانواده » در جهت حفاظت و تقویت بنیان خانواده به تصویب رسیده و حمایت از خانواده، به نظم در آوردن روابط خانوادگی و جلوگیری از دعاوی خانوادگی هدفِ تصویب این قانون است.

   • ازدواج و دادگاه خانواده

       ازدواج دارای آثار مالی و غیرمالی است؛ « مهریه و نفقه » از آثار مالی و « حسن معاشرت »^{( خوش‌خلقی و رفتار مناسب با همسر )} « معاضدت » ^{( همکاری )} و .... از آثار غیرمالی ازدواج است و طبق ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی؛ همین که ازدواجی به طور صحیح واقع شد، روابط زوجیت بین طرفین ایجاد و یک­ سری حقوق و تکالیف نسبت به یکدیگر و یا تنظیم روابط آن ها با فرزندان شان بر عهده آن ­ها قرار می­ گیرد که، موظف به انجام آن ها خواهند شد و اگر هر کدام از طرفین به وظایف خود عمل نکنند، « دعاوی خانوادگی » مطرح می ­شود. در واقع « دعاوی خانوادگی » از امور مربوط به کانون خانواده و روابط خانوادگی ایجاد می گردد و شامل دعاوی حقوقی از جمله: ( اثبات رابطه زوجیت، ازدواج مجدد، استرداد جهیزیه، حضانت، مطالبه مهریه و مهرالمثل، نفقه فرزند و تمکین و نشوز زن، طلاق و انواع آن، صدور حکم رشد و ... ) و دعاوی کیفری از جمله: ( عدم ثبت ازدواج یا طلاق، نکاح قبل از بلوغ، ترک انفاق، ثبت غیرقانونی نکاح، سقط جنین و ... ) می شود. حال اگر دعوای خانوادگی به دادگاهی غیر از « دادگاه خانواده » ارجاع گردد، دادگاه باید قرار « امتناع از رسیدگی » صادر و پرونده را به دادگاه خانواده بفرستد. زیرا به موجب قانون؛ صلاحیت رسیدگی به این دعاوی بر عهده « دادگاه خانواده » است، که به صورت کاملاً تخصصی به دعاوی مربوط به خانواده اعم از؛ کیفری و حقوقی رسیدگی می نماید.

       متأسفانه غالب زوج ‌های جوان، برای مهم ‌ترین قرارداد زندگی ‌شان فقط به حواشی، چون مراسم خواستگاری، عقد و ... توجه می‌کنند و در زمان عقد، با شور و هیجان بدون اطلاع دقیق از مفاد عقدنامه تمام صفحات را امضا و نه ‌تنها هیچ مشاوره ای با یک متخصص حقوقی انجام نداده، که حتی یک ‌بار هم زحمت مطالعه‌ شروط سند ازدواج^{( عقدنامه )}را، به خود نمی‌دهند. غافل از آن که در حال امضای یکی از مهم ‌ترین قراردادهای زندگی ‌شان هستند و بند بند این قرارداد برای آنان ضمانت اجرایی دارد.