دعاوی اسناد تجاری

5- سفته

         سفته سندی است که؛ به موجب آن، صادرکننده خود را متعهد می‌ کند، مبلغ معین شده در سفته را در زمان مشخص و یا به صورت عندالمطالبه در وجه ­گیرنده و یا به حواله­ کرد وی بپردازد. برای این که سفته سند تجاری تلقی شود؛ باید دارای ویژگی ­‌های قانونی باشد،  در­ غیر ­این صورت از مزایای قانون تجارت در خصوص اسناد تجاری بی ‌­بهره خواهد ­ماند.

   • مندرجات سفته

امضاء یا مهر صادرکننده
تاریخ صدور
مبلغی که باید تأدیه شود با تمام حروف آن
گیرنده وجه
تاریخ پرداخت
محل تأدیه وجه
نام سند

سفته یکی از مهم ‌ترین اسناد تجاری است که غفلت در نوشتن جزئیات آن ممکن است، باعث ضررهای زیادی شود. قبل از پر کردن سفته می ‌توانید از مشاوره حقوقی وکلای متخصص دفتر وکالت « امید قرداشخانی »  بهره‌مند شوید.

6- برات

   برات به طور رسمی در قانون تجارت تعریف نشده است، اما حقوقدانان آن را سندی می ‌دانند که طی آن، صادرکننده به شخص دیگری دستور می ‌دهد تا مبلغی را به درخواست او در وجه حامل برات و یا شخص معینی واریز نماید. امروزه تجار برای جا به‌ جایی پول خود به آسانی به سیستم بانکی مراجعه می کنند و نیاز به برات با کاربردهای سنتی آن تقریباً از بین رفته ، اما کماکان از برات جهت کسب اعتبار استفاده می­ شود.

   • مندرجات برات

قید کلمه برات
تاریخ تحریر
اسم شخصی که باید برات را تأدیه کند
تعیین مبلغ برات
تاریخ تأدیه وجه برات
مکان تأدیه وجه برات
اسم شخصی که برات در وجه یا حواله کرد او پرداخته می‌ شود

   • تفاوت چک با سفته و برات

چک در حکم یک سند لازم الاجرا است و امکان پیگیری آن از طریق پیگیری چک برگشتی از طریق اجرای ثبت وجود دارد.

اگر چک در موعد مقرر پرداخت نشود و برگشت بخورد، دارنده می‌ تواند از طریق شکایت کیفری نیز پیگیری کند ولی سفته و برات فقط از طریق حقوقی قابل پیگیری هستند.

در رابطه با برات و سفته صادر کننده می‌تواند از مهر و امضای خود استفاده کند، اما صحت چک منوط به امضای صادر کننده آن است.

   • ویژگی مشترک برات، سفته و چک

   ویژگی مشترکی که برات، سفته و چک را از دیگر اسناد تجاری متمایز می‌ کند، این است که؛ این اسناد هم معرف وجه و طلب و هم قابل ظهرنویسی و انتقال هستند. در حالی که دیگر اسناد تجاری هیچ­ گاه این دو خصوصیت را با هم ندارند، یعنی؛ اگر قابل انتقال باشند ^{( مانند اوراق سهام )} دیگر معرف وجه و طلب نیستند و اگر معرف وجه و طلب باشند ^{(مانند بارنامه)} دیگر قابل ظهرنویسی و انتقال نیستند.

اکنون  به برخی از مهم ‌ترین اصول حاکم بر اسناد تجاری به اختصار اشاره می‌ کنیم:

7- اصل استقلال امضاها

هر امضا بر سند تجاری اعتبار جداگانه ‌ای دارد. بدین معنی که هر امضای ذیل یک سند تجاری برای امضاکننده، تعهدی مستقل از سایر امضاکننندگان بوجود می آورد و فرد نمی‌ تواند با ایراد وارد کردن به یک امضاء از پرداخت مبلغ سند اجتناب کند، بلکه باید اعتبار امضاء مورد بررسی قرار گیرد. به عنوان مثال؛ چنانچه جعلی بودن امضای یکی از امضاکنندگان سند تجاری اثبات شود، این امر موجب برائت دیگران نشده و آنان همچنان مکلف به پرداخت وجه سند تجارتی هستند.

8- اصل استقلال تعهد

به موجب این اصل همین که فرد سند تجاری را امضاء کند بدهکار می ‌شود و دیگر اسناد اثبات‌ کننده بدهی در جایگاه خود اعتبار دارند، مثلاً مدعی نمی ‌تواند بگوید این بدهی با بدهی من نزد دارنده سند تجاری تهاتر شده، زیرا تا زمانی که سند (چک) وجود دارد، بدهی نیز وجود دارد.

9- اصل مشغولیت ذمه

در حالت عادی اگر شخصی به شخص دیگر مال یا پولی دهد به معنی بدهکار بودن او نیست و می‌ تواند آن را استرداد کند. طبق ماده ۲۶۵  قانون مدنی؛ « هر کس مالی به دیگری بدهد، ظاهر در عدم تبرع است.» بنابراین اگر کسی چیزی به دیگری بدهد بدون این که مقروض آن شخص باشد، می ‌تواند استرداد کند.” اما سند تجاری متفاوت است. یعنی؛ صرف امضای سند، به معنی مشغولیت ذمه فرد امضاکننده است و نیازی به اثبات وجود دین،  نیست.

10- اصل عدم استماع ایرادات اسناد تجاری

همان‌ طور که گفتیم سند تجاری سندی مستقل است، زمانی که طرفین آن را امضاء می‌کنند به معنی قبول آن است و نمی‌ توانند به بهانه وجود ایراد از سوی طرف دیگر از پرداخت وجه یا عمل به تعهد آن اجتناب کنند.

11- مزایای استفاده از اسناد تجاری

در واقع یکی از منحصر به فردترین مزیتی که قانون‌ گذار برای صاحب اسناد تجاری در نظر گرفته است، مسئولیت تضامنی صادرکنندگان اسناد تجاری در برابر دارندگان آن است. مسئولیت تضـامنی امضاکنندگان اسـناد تجاری، به این معنی که « هر یک از امضاکنندگان یک سند تجاری برای پرداخت تمام مبلغ مندرج در آن سند تجاری در مقابل دارنده مسئولیت دارند و چنانچه در سررسید سند نتواند وجه آن را از بدهکار یا بدهکاران وصول نماید، می تواند به تمامی امضاکنندگان سند تجاری اعم از؛ صادرکننده، ظهرنویس، ضامن و برات گیر مراجعه کند .

در صورت عدم پرداخت وجه سند تجاری در سر رسید آن، دارنده می تواند علاوه بر اقامه دعوا برای مطالبه مبلغ اصلی آن، درخواست صدور حکم به پرداخت خسارت تأخیر تأدیه نیز بنماید.

امکان درخواست تأمین خواسته و توقیف اموال بدهکار

نکته لازم به تذکر و اساسی این است که؛ بهره مندی از مزایای فوق، در گرو رعایت مقرارت قانون تجارت و سایر قوانین مربوط به اسناد تجاری می باشد و چنانچه قوانین مربوطه در مرحله صدور اسناد، اعتراض به عدم تأدیه آن و اقامه دعوا رعایت نشود؛ این اسناد، صرفاً سندی عادی محسوب خواهند شد و از هیچیک از مزایای قانونییک سند تجاری بهره مند نخواهند گردید و زمانی که در چنین شرایطی افراد بدون آگاهی از قوانین تجارت و نکات فنی آن، اقدام به تنظیم و صدوراسناد تجاری، ضمانت یا پشت ­نویسی اسناد می کنند، متحمل ضررهای مالی زیادی می ­شوند..

نقش و اهمیت وکیل دعاوی اسناد تجاری

    از عواملی که سبب شده دعاوی اسناد تجاری از فراوان ­ترین پرونده­ها در دادگاه­های داخلی باشد، گسترش اعمال تجاری، افزایش داد و ستدها و تغییرات سریع در بازارهای سرمایه هستند. به دنبال افزایش دعاوی تجاری، بخشی از قوانین هم در این سال­ها، دچار تغییر شده و با شرایط موجود به تصویب رسیده­اند .اما هم­ چنان اسناد تجاری، از جمله موارد حساس و پرکاربرد در دستگاه قضایی هستند